میرزا حبیب اصفهانی (۱۲۵۰ـ ۱۳۱۵ق)
ادیب، نویسنده، شاعر، متفکّر و روشنفکر ایرانی. خانواده اش اهل قریۀ بن در چهارمحال و بختیاری بودند و حبیب در همان جا متولد شد. در اصفهان و تهران به تحصیل پرداخت. به بغداد رفت و چهار سال در آن جا فقه و اصول خواند و سپس به تهران مراجعت کرد. در تهران به افترای آن که در هجو محمدخان سپهسالار شعری گفته در تعقیب وی بودند که در ۱۲۸۳ق به عثمانی گریخت و در دارالسعادۀ عثمانی پناه گرفت. از آن زمان به مطالعه و تدریس پرداخت و از اعضای انجمن معارف آن جا بود. براثر افترای حاسدان و دشمنان از خدمت عزل شد و بعد از یک سال و نیم باز مورد لطف سلطان عثمانی قرار گرفت و به خدمت بازگشت. شعر می سرود و گاه در اوایل کار «دستان» تخلص می کرد. میرزا حبیب با شیخ احمد روحی و یارانش معاشر بود و در بیداری ایرانیان کوشش می کرد. وی بیشتر اوقات خود را در استانبول به تدریس زبان فارسی گذراند. او نخستین دستورزبان فارسی را به نام دستور سخن نوشت. به زبان فرانسه نیز مسلّط بود. مهم ترین اثر میرزا حبیب اصفهانی ترجمۀ داستان حاجی بابا اثر جیمز موریه، نویسندۀ انگلیسی، بود که علاوه بر آن که ترجمه ای شیوا و خواندنی دارد، تأثیر فراوانی در تکوین داستان نویسی مدرن در ایران گذاشت. از این ترجمه چاپ هایی به کوشش محمدعلی جمال زاده و جعفر مدرّسی منتشر شده است. نسخۀ خطی از آن نیز در کتابخانۀ مجتبی مینوی موجود است. از دیگر آثار اوست: ترجمۀ رمان ژیل بلاس اثر لوساژ؛ خط و خطاطان؛ خلاصۀ راهنمای فارسی؛ رهبر فارسی؛ غرایب عقاید ملل؛ چاپ دیوان اطعمۀ ابواسحاق حلاج شیرازی؛ دیوان البسۀ نظام الدین محمود قاری یزدی؛ منتخبات عبید زاکانی؛ و ترجمۀ نمایش نامۀ مردم گریز اثر مولیر.
ادیب، نویسنده، شاعر، متفکّر و روشنفکر ایرانی. خانواده اش اهل قریۀ بن در چهارمحال و بختیاری بودند و حبیب در همان جا متولد شد. در اصفهان و تهران به تحصیل پرداخت. به بغداد رفت و چهار سال در آن جا فقه و اصول خواند و سپس به تهران مراجعت کرد. در تهران به افترای آن که در هجو محمدخان سپهسالار شعری گفته در تعقیب وی بودند که در ۱۲۸۳ق به عثمانی گریخت و در دارالسعادۀ عثمانی پناه گرفت. از آن زمان به مطالعه و تدریس پرداخت و از اعضای انجمن معارف آن جا بود. براثر افترای حاسدان و دشمنان از خدمت عزل شد و بعد از یک سال و نیم باز مورد لطف سلطان عثمانی قرار گرفت و به خدمت بازگشت. شعر می سرود و گاه در اوایل کار «دستان» تخلص می کرد. میرزا حبیب با شیخ احمد روحی و یارانش معاشر بود و در بیداری ایرانیان کوشش می کرد. وی بیشتر اوقات خود را در استانبول به تدریس زبان فارسی گذراند. او نخستین دستورزبان فارسی را به نام دستور سخن نوشت. به زبان فرانسه نیز مسلّط بود. مهم ترین اثر میرزا حبیب اصفهانی ترجمۀ داستان حاجی بابا اثر جیمز موریه، نویسندۀ انگلیسی، بود که علاوه بر آن که ترجمه ای شیوا و خواندنی دارد، تأثیر فراوانی در تکوین داستان نویسی مدرن در ایران گذاشت. از این ترجمه چاپ هایی به کوشش محمدعلی جمال زاده و جعفر مدرّسی منتشر شده است. نسخۀ خطی از آن نیز در کتابخانۀ مجتبی مینوی موجود است. از دیگر آثار اوست: ترجمۀ رمان ژیل بلاس اثر لوساژ؛ خط و خطاطان؛ خلاصۀ راهنمای فارسی؛ رهبر فارسی؛ غرایب عقاید ملل؛ چاپ دیوان اطعمۀ ابواسحاق حلاج شیرازی؛ دیوان البسۀ نظام الدین محمود قاری یزدی؛ منتخبات عبید زاکانی؛ و ترجمۀ نمایش نامۀ مردم گریز اثر مولیر.
wikijoo: میرزا_حبیب_اصفهانی
