دیلمیان
لغت نامه دهخدا
دیلمیان. [ دَ ل َ ] ( اِخ )آل بویه. دیالمه. رجوع به آل بویه و دیالمه و دیلم و نیز سفرنامه ناصرخسرو ص 67، 68 و تاریخ کرد شود.
فرهنگ فارسی
آل بویه دیالمه .
دانشنامه آزاد فارسی
رجوع شود به:آل بویه
wikijoo: دیلمیان
پیشنهاد کاربران
دیلمیان یا دیلمی ها یا دیالمه طوایفی کوه نشین و از مردمان ایرانی تبار بودند که جغرافی دانان عرب سده دهم میلادی آنها را ساکنان دیلمان واقع در جنوب گیلان می دانستند. همچنین حمدالله مستوفی و تاریخ نویسان دیگر نیز، آنها را ساکنان دیلم، منطقه ای در ارتفاعات شمالی قزوین و کوهستان های جنوبی گیلان می دانستند. گرچه توزیع گسترده تری تا جنوب ارمنستان و قفقاز هم می توان برای آنان در نظر گرفت. دیالمه در دورهٔ ساسانی به عنوان مزد بگیر در ارتش ساسانی خدمت می کردند. پس از ورود اسلام به ایران، در طی سده اولیه اسلامی، دیالمه جامعه ای منزوی داشتند و حاکمان دیلمی پیشرفت در کشاورزی و تمدن حضری را به بهانهٔ مبارزه با دشمن ( خلافت عباسی ) تعویق می انداختند. بعدتر، برای مبارزه با عوامل طاهری از علویان حمایت کردند و از میان سرداران سپاه علوی، افرادی برخاستند که پس از انقراض حکومت علویان، خودشان حکومت های مقتدری تشکیل دادند. از این میان می توان به مرداویج، مؤسس «زیاریان»، و فرزندان بویه مؤسسین «آل بویه»، و اسفار شیرویه اشاره کرد. در واقع، بعد از حکومت نیمه مستقل طاهریان و پس از صفاریان و در ایام امارت سامانیان در ماوراءالنهر، این حکومت ها توانستند بر قسمت عمده غرب ایران یعنی از خراسان تا بغداد تسلط یابند. دیالمه بدست داعیان علوی مسلمان ( و به تبع، شیعه زیدی شدند ولی بعدتر گروه هایی از آنها به اسماعیلیه یا شیعه دوازده امامی ملحق شدند.
... [مشاهده متن کامل]
در دوران اشکانیان، دیلمیان با نام الیمایی ( Elymaioi ) شناخته می شدند. نخستین بار پولیبیوس به قوم الیمایی ( Elymaioi ) در شمال ایران در همسایگی اقوام آناریاکه، کادوسی و ماتیانی اشاره نمود. پس از وی پلوتارک نیز به قوم الیمایی در سرزمین ماد اشاره نمود. همچنین بطلمیوس به ناحیه الیمایس ( Elymaís ) اشاره می کند که تپوری ها از آنجا تا سرچشمه های رود چرینداس سکونت داشتند.
در عهد ساسانی اقوام دیلم با نام دیلُم ( dēlum، با یای مجهول ) شناخته می شدند. موسی خورنی مورخ ارمنی سده پنجم از این مردم با عنوان دلوم یاد می کند. سبئوس مورخ ارمنی سده هفتم نیز از این مردم با نام دلوم یاد می کند که در ارتفاعات ماد ساکن بودند.
در دوران اسلامی از این قوم با نام دَیلَم یاد شده است.
طبق نظر دانشنامه ایرانیکا قدیمی ترین اشاره به دیلمی ها به سده دوم پیش از میلاد در کتاب «تاریخ جهانی» نوشته پولیبیوس برمی گردد. دیلمی هایی که پولیبیوس از آنها در کتاب «تاریخ جهانی» به عنوان الیمایی ( Elymaîoi ) یاد می کند غیرممکن است که الیماییهای سوزیانا باشند زیرا پس از آنها به اقوام آناریاکه، کادوسی و ماتیانی اشاره می شود که همگی در شمال بودند. همچنین ممکن است که الیمایی های ( Elymaioi ) ذکر شده توسط پلوتارک در سرزمین ماد در واقع دیلمی ها بوده باشند. در اواخر سده دوم میلادی بطلمیوس از الیمایس ( Elymaís ) به عنوان محلی اشاره می کند که در شمال قومس و در جنوب شرقی ری و غرب تپورها واقع شده بود.
... [مشاهده متن کامل]
در دوران اشکانیان، دیلمیان با نام الیمایی ( Elymaioi ) شناخته می شدند. نخستین بار پولیبیوس به قوم الیمایی ( Elymaioi ) در شمال ایران در همسایگی اقوام آناریاکه، کادوسی و ماتیانی اشاره نمود. پس از وی پلوتارک نیز به قوم الیمایی در سرزمین ماد اشاره نمود. همچنین بطلمیوس به ناحیه الیمایس ( Elymaís ) اشاره می کند که تپوری ها از آنجا تا سرچشمه های رود چرینداس سکونت داشتند.
در عهد ساسانی اقوام دیلم با نام دیلُم ( dēlum، با یای مجهول ) شناخته می شدند. موسی خورنی مورخ ارمنی سده پنجم از این مردم با عنوان دلوم یاد می کند. سبئوس مورخ ارمنی سده هفتم نیز از این مردم با نام دلوم یاد می کند که در ارتفاعات ماد ساکن بودند.
در دوران اسلامی از این قوم با نام دَیلَم یاد شده است.
طبق نظر دانشنامه ایرانیکا قدیمی ترین اشاره به دیلمی ها به سده دوم پیش از میلاد در کتاب «تاریخ جهانی» نوشته پولیبیوس برمی گردد. دیلمی هایی که پولیبیوس از آنها در کتاب «تاریخ جهانی» به عنوان الیمایی ( Elymaîoi ) یاد می کند غیرممکن است که الیماییهای سوزیانا باشند زیرا پس از آنها به اقوام آناریاکه، کادوسی و ماتیانی اشاره می شود که همگی در شمال بودند. همچنین ممکن است که الیمایی های ( Elymaioi ) ذکر شده توسط پلوتارک در سرزمین ماد در واقع دیلمی ها بوده باشند. در اواخر سده دوم میلادی بطلمیوس از الیمایس ( Elymaís ) به عنوان محلی اشاره می کند که در شمال قومس و در جنوب شرقی ری و غرب تپورها واقع شده بود.
ما دیلمیان به خودمو ندیلمی و دیلمانی و گالش و تات و کلایی و کوهی و ییلاقی می گوییم و به زبانمون دیلمی و دیلمانی و تاتی و گالشی میگوییم. ما دیلمیان سکنه سیاهکل هستیم. دیلمیان رودبار و الموت به خود تات و به زبانشان تاتی میگویند.
... [مشاهده متن کامل]
قوم دیلم به تیره های دیلمانی و گالش و کلایی و کوهی و ییلاقی و تات تقسیم میشوند.
... [مشاهده متن کامل]
قوم دیلم به تیره های دیلمانی و گالش و کلایی و کوهی و ییلاقی و تات تقسیم میشوند.